Aς δούμε την πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Είμαστε μια κοινωνία αρίστων; Όχι. Κρύβουμε έναν ιδιότυπο θαυμασμό για τον άριστο αλλά μόνο για να εξυπηρετήσει τις φαντασιώσεις μας. Είμαστε, απλώς, μια «τιμοκρατική» κοινωνία, γεμάτη βάθρα και δάφνες για καταξίωση. Όχι όμως για τους άξιους.
Οι δημιουργικοί νέοι μας, αποκλεισμένοι από την παραγωγή πολιτισμού και τον δημόσιο λόγο, μεγαλώνουν τα τεράστια ποσοστά ανεργίας και συμμετέχουν σε μια άθλια κουλτούρα πρωτογονισμού, αποθεώνοντας τη μετριότητα ως τρόπο ζωής και επικοινωνίας.
Την Παρασκευή βρέθηκα στην Ευαγγελική Σχολή Νέας Σμύρνης, ένα από τα ιστορικά Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία. Μίλησα με διευθυντές, καθηγητές, αλλά περισσότερο με τους μαθητές της Α’ Λυκείου. Με τους άριστους, που ο λόγος τους δεν ακούγεται δημόσια. Γιατί δεν είναι ημικατάληπτος, προκλητικός και «μέτριος» για να ταυτιστεί με τον «μέσο όρο» της κοινής γνώμης.
Η Βασιλική, ο Νίκος κι ο Χρήστος δεν έχουν έπαρση και δεν είναι νευρωτικοί. Είναι τρεις ζωντανοί, όμορφοι και «κανονικοί» έφηβοι που αισθάνονται βολικά με το σχολικό περιβάλλον (τους πέτυχα σε μουσική πρόβα). Με συνταγμένο λόγο, που «γράφει» στη σκέψη και όχι στο θυμικό.
Και από τους τρεις άκουσα κάτι ουσιαστικό. Όχι συνθήματα, όχι «στιχάκια», όχι μιμήσεις του πολιτικάντικου λόγου!
Ο Νίκος κατέγραψε τις πανελλαδικές επιτυχίες της Ευαγγελικής. «Έντεκα μαθητές προκρίθηκαν στην Εθνική Ολυμπιάδα Μαθηματικών. Πέντε διακρίθηκαν στην πληροφορική. Άλλοι στον διαγωνισμό EUSO. Στον διαγωνισμό μελοποίησης της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών, σε θεατρικούς ομίλους…». «Έχουμε ομάδες και ομίλους παντού. Μαθαίνουμε να συμμετέχουμε και να καταλήγουμε κάπου. Κάποιος εμπνέεται, άλλος σχεδιάζει και στο τέλος η συλλογικότητα βγάζει το αποτέλεσμα. Γιατί μας ενδιαφέρει το αποτέλεσμα. Είναι πια τρόπος ζωής για μας!».
Η Βασιλική παρατήρησε πως ίσως ήταν προτιμότερος ένας σαφής διαχωρισμός μεταξύ Πρότυπου και Πειραματικού, γιατί έχουν διαφορετικούς ρόλους. «Στο Πρότυπο συναντώνται μαθητές με ιδιαίτερες ικανότητες, ενώ στο Πειραματικό αποτελούν ένα ευρύτερο δείγμα όλων των επιπέδων, την αντιπροσωπευτική πλειοψηφία. Σαφώς, τα δύο σχολεία, συγκλίνουν σε ορισμένα λειτουργικά πεδία, διακρίνονται από τα δημόσια, όμως έχουν διαφορετικούς στόχους.».
Η πιο σημαντική προσέγγιση όμως, ήταν αυτή του Χρήστου: «Με τα ΠΠ οι πιο δυνατοί μαθητές παύουν πια να είναι στο κοινωνικό περιθώριο. Στο δημοτικό ήμασταν για τους περισσότερους οι «σπασίκλες», τα παιδιά που το μόνο που κάνουν είναι να διαβάζουν. Εδώ, λειτουργεί η «πολιτική κοινότητα». Και αυτό φαίνεται και στη σύνθεση των μαθητικών συμβουλίων. Ενώ στα άλλα σχολεία η διαδικασία αναδεικνύει συνήθως, τα πιο «δημοφιλή» άτομα, στα ΠΠ, τις θέσεις τις αναλαμβάνουν μαθητές πραγματικά υπεύθυνοι. Εδώ η πλειοψηφία επιβραβεύει την ικανότητα.».
Είναι περίεργο που δημιουργήθηκε τόσο μεγάλο θέμα με την κατάργηση των εξετάσεων στα ΠΠ. Τι είναι αυτό που ώθησε τον Υπουργό σε μια τόσο επιφανειακή συζήτηση; Οι συνδικαλιστές που έχουν αποκλειστεί από την κοινωνία των Προτύπων; Μπορεί. Ή μήπως η συμπλεγματική αντίληψη κάποιων που πιστεύουν ότι ακόμα βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο;
Tα πράγματα είναι μάλλον απλά και έπρεπε ο Υπουργός να το είχε σκεφτεί, δεδομένου ότι ο ίδιος δεν υπήρξε ποτέ μέτριος. Είμαστε μια «δημοκρατία μετρίων». Μας κυβερνούν μέτριοι, μας μιλούν μέτριοι και εμπιστευόμαστε τον πολιτισμό μας στους μέτριους. Έως τώρα, τους άριστους τους εξορίζουμε.
Όλους αυτούς που κουβαλούν τη «ρετσινιά» του άριστου, τους δίνουμε τη σημαία στα σχολεία, τους βραβεύουμε στα ιδρύματα και στο τέλος τους ευχαριστούμε για την παρουσία τους… Τους προβάλλουμε σαν είδωλα και όχι ως πρότυπα. Είναι καλοί για να εξυπηρετούν τη «μεσσιανιστική» μας αφήγηση αλλά όχι για να παράγουν πολιτισμό. Κι εδώ ο Υπουργός έχει δίκιο. Υπό αυτή την έννοια, την υποκριτική, η αριστεία είναι πράγματι «ρετσινιά». Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι φταίει η αριστεία.
Αν ήμουν στη θέση σας, κύριε Υπουργέ, δεν θα πείραζα τον θεσμό των ΠΠΣ. Θα τον βελτίωνα και θα έφτιαχνα κι άλλα τόσα. Θα έβρισκα άμεσα τρόπο συνεργασίας με τα υπόλοιπα (αυτή είναι η έννοια του προτύπου) και θα ξεκινούσα δουλειά πρώτα, από την τεχνική εκπαίδευση. Εκεί που βρίσκεται η μεγάλη αρρώστια του εκπαιδευτικού συστήματος.
Κάθε κοινωνία έχει ανάγκη από πυρήνες αριστείας. Ειδικά η δική μας, χρειάζεται την ανάταση, μέσα από τη δημιουργία, την καινοτομία, την παραγωγή και την εξωστρέφεια. Τους άριστους δεν τους θέλουμε για να τους θαυμάζουμε αλλά για να τραβήξουν μπροστά τη δημοκρατία μας. ΄
Για τους μέτριους τους χρειαζόμαστε τους άριστους, κύριε Υπουργέ. Όχι για να τους βολέψουμε σε θέσεις και αξιώματα. Να τους απελευθερώσουμε για να γίνουν πρότυπα ζωής και κουλτούρας, ώστε να τραβήξουν και τους υπόλοιπους μπροστά. Να καθαρίσουν την ατμόσφαιρα από αυτή την οσμή σαπίλας που η «ειδωλοποίηση» των μετρίων έφερε στον πολιτισμό μας.
Μεγάλη υπόθεση η στράτευση των αρίστων στις κοινωνίες, κύριε Υπουργέ. Για σκεφτείτε. Ο κόσμος, σήμερα, ίσως ήταν πιο δίκαιος αν η εξουσία δεν πέρναγε από τον πραγματικά «άριστο» Λένιν στον «μέτριο» Στάλιν…
Πηγή:http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.ellada&id=39676
