Απορία δημιουργείται ήδη από τον τίτλο. Μα πρόθεση μου δεν είναι να δημιουργήσω απορίες. Κάθε άλλο! Σκοπός είναι να πέσει φως σε ορισμένες άγνωστες πτυχές της σημερινής πολιτικής ζωής της χώρας.
Το σπήλαιο του Γύγη που δεσπόζει στον τίτλο αναφέρεται στον πλατωνικό μύθο «Το δαχτυλίδι του Γύγη». Προσφιλής ήταν στον Πλάτωνα η χρήση μύθων-αλληγοριών για την κριτική του σήμερα. Κάτι ανάλογο θα επιχειρηθεί και σ’ αυτό το κείμενο. Πρώτα απ’ όλα, όμως, θα γίνει μία περιληπτική μεταφορά του μύθου.
Ο μύθος λαμβάνει χώρα στη Λυδία, περιοχή της Μικράς Ασίας, με την πρωτεύουσα της, τις Σάρδεις, να είναι η γνωστότερη «βαρβαρική» πόλη στους Έλληνες. Εκεί ζούσε ο Γύγης ο οποίος, μαζί με άλλους βοσκούς, έβοσκε τα κοπάδια του βασιλιά. Κάποτε, ύστερα από μια τεράστια μπόρα και σεισμό άνοιξε ένα σημείο της γης. Σαστισμένος ο Γύγης κατέβηκε. Εκεί συνάντησε ένα χάλκινο άλογο με παραθυράκια ( έναν δούρειο ίππο θα λέγαμε σύμφωνα με τον Όμηρο). Σκύβοντας μέσα βλέπει έναν υπερμεγέθη ανθρωπόμορφο σκελετό. Από το νεκρό πήρε ένα δαχτυλίδι και άρχισε να επιστρέφει στους συντρόφους του.
Όταν κάθισε κοντά τους φορώντας το δαχτυλίδι ασυναίσθητα το έστριψε ώστε η πέτρα ήταν στο εσωτερικό, στραμμένη, δηλαδή, προς το σώμα του. Τότε συνειδητοποίησε πως ήταν αόρατος. Όταν πάλι τη γύρισε στην αρχική θέση ήταν ξανά ορατός. Αμέσως συνειδητοποίησε την τεράστια δύναμη που του έδινε αυτή η αορατότητα.
Κάνοντας χρήση της καταφέρνει να σκοτώσει το βασιλιά, να κερδίσει τη βασίλισσα και να γίνει βασιλιάς. Απόγονος του Γύγη σύμφωνα με τη μυθολογία ήταν ο γνωστός βασιλιάς Κροίσος.
Ένα από τα κεντρικά συμπεράσματα του πλατωνικού μύθου είναι η δύναμη της αορατότητας. Ο Γύγης χρησιμοποιώντας αυτή μονάχα την ιδιότητα ως όπλο τουκαταφέρνει από βοσκός να γίνει ο απόλυτος μονάρχης. Η αορατότητα είναι ένα τεράστιο όπλο στα χέρια του οποιουδήποτε. Πολλώ δε μάλλον όταν αφορά την πολιτική εξουσία.
Σε αυτό λοιπόν το σημείο έρχεται η σύνδεση με τη σημερινή πραγματικότητα. Πολλοί θα εναντιώνονταν σε αυτή τη θέση λέγοντας πως σήμερα η αορατότητα είναι αδύνατη. Αυτό ισχύει σε μεγάλο βαθμό όσον αφορά το μέσο άνθρωπο. Δε συμβαίνει όμως το ίδιο με αυτούς που το επιθυμούν κι κατέχουν τα μέσα να το κάνουν πράξη. Στη σημερινή κοινωνία της παγκόσμιας πληροφορίας η ουσία θάβεται με τέχνη στον πακτωλό της επικοινωνιακής καταιγίδας.
Συνεχίζοντας, το παρακάτω ερώτημα ίσως φανεί κάπως αταίριαστο στο σημείο αυτό. Πόσοι γνωρίζουν κάποιον ονόματι MaartenVerwey ; Η πλειοψηφία πιθανότατα δεν έχει ακούσει ποτέ το όνομα αυτό. Ωστόσο, ο κύριος Verweyθεωρείται αυτή τη στιγμή ο ισχυρότερος άνδρας στην Ελλάδα.
Ο MaartenVerweyείναι Ολλανδός οικονομολόγος, ανώτερος υπάλληλος στο Υπουργείο Οικονομικών της χώρας του. Στην Κομισιόν μπήκε το 2011. Ήταν αυτός στον οποίο ανατέθηκε το πρόγραμμα της Κύπρου, το οποίο θεωρήθηκε επιτυχημένο. Ύστερα από αυτό, φέροντας πλέον τον τίτλο του Γενικού Διευθυντή στη Γενική Γραμματεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση της Υπηρεσίας Υποστήριξης, ανέλαβε τις τύχες της Ελλάδας. Αυτός είναι που αποφασίζει ποια ποσά θα διατεθούν στη χώρα μας. «Οι εξουσίες του είναι άνευ προηγουμένου. Κι αν λίγοι ψηφοφόροι στους δρόμους της Αθήνας έχουν ακούσει το όνομα του, πολλοί καταλαβαίνουν ότι το πώς θα ψηφίσουν στις εκλογές μικρή σημασία έχει για το τι θα συμβεί στη συνέχεια […] η Αθήνα του έχει παραδώσει ουσιαστικά τον έλεγχο σχετικά με τις περικοπές στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας», αναφέρει η Guardian. OVerweyέρχεται να αντικαταστήσει το κουαρτέτο της τρόικας του Ράιχενμπαχ. Οι αρμοδιότητες και ο λόγος του ξεπερνούν κατά πολύ τους προκατόχους του.
Αθόρυβα, λοιπόν, χωρίς να πέσουν πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας ανέλαβε μία ιδιαιτέρως ισχυρή θέση στην πολιτική σκηνή της χώρας.
Έτσι γίνεται σαφές πως αόρατη εξουσία υφίσταται. Δεν είναι σενάριο συνομωσίας. Είναι μία πραγματικότητα. Πραγματικότητα την οποία όλοι οι Έλληνες καλούνται να βιώσουν – να βιώσουν και όχι να αντιμετωπίσουν, διότι η κατάσταση έχει εδραιωθεί πίσω από το χώρο αντίδρασης του καθενός.
Καταληκτικά, στόχος του κειμένου αυτού δεν είναι να αναδείξει τη διαχρονικότητα του πλατωνικού μύθου. Στόχος είναι η αναθεώρηση της θέσης μας στη ζωή μας. Στόχος, τέλος, δεν είναι η καταβύθιση σε ένα ζόφο, αντίθετα, επιστρέφοντας στην πλατωνική θεωρία ,η απελευθέρωση του δεσμώτη από τα δεσμά του (μύθος του σπηλαίου). Η ενσυναίσθηση δεν είναι φενάκη, είναι ελευθερία.
Πηγές
Πλάτωνας, Πολιτεία, 359b – 360c
www.huffingtonpost.gr
www.theguardian.com
www.dimokratiki.gr
