Η πιο συχνή μορφή παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά ταυτόχρονα και η πιο αποσιωπημένη μορφή βίας είναι η βία κατά των γυναικών. Στην Ευρώπη σήμερα 1 στις 3 γυναίκες, δηλαδή 62 εκατομμύρια πολίτες έχουν υποστεί κάποιο είδος βίαιης επίθεσης. Γυναίκες, οι οποίες έχουν υποστεί βία εντός ή εκτός της οικογένειας ή στο εργασιακό περιβάλλον, σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση αλλά και ψυχολογική, αόρατη βία, υβριστική συμπεριφορά, εκβιασμό, εκφοβισμό για τις ίδιες ή τα παιδιά τους. Η βία και ειδικότερα η βία κατά των γυναικών ήταν και παραμένει ένα πολυσύνθετο φαινόμενο, το οποίο στο δρόμο προς τις αυτοδιοικητικές εκλογές θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Και αυτό γιατί η βία παραμονεύει στις πόλεις μας, στα χωριά μας και δυστυχώς πλήττει πρωτίστως τις γυναίκες. Ένα βήμα προς την υιοθέτηση της διάστασης του φύλου στην αυτοδιοίκηση αποτέλεσε η Ευρωπαϊκή Χάρτα για την Ισότητα των Φύλων στις Τοπικές Κοινωνίες, η οποία εκπονήθηκε από το Συμβούλιο Δήμων και Περιφερειών της Ευρώπης (CEMR) σε συνεργασία με φορείς από διάφορες χώρες και την Ελλάδα. Όμως, μένουν πολλά ακόμη να γίνουν. Εισερχόμαστε σε προεκλογική περίοδο. Κατά την προεκλογική περίοδο οι υποψήφιοι δήμαρχοι θα πρέπει να οργανώσουν και να παρουσιάσουν ένα συστηματικό σχέδιο για την πόλη τους και να μην αναλωθούν σε επικοινωνιακά παιχνίδια. Και αυτό πρέπει να είναι απαίτηση όλων, η οποία θα επιβραβευτεί και με την ψήφο μας. Οι πόλεις του μέλλοντος χρειάζονται σύγχρονο και καινοτόμο σχεδιασμό. Σχεδιασμό με στόχο μια έξυπνη, λειτουργική και βιώσιμη πόλη η οποία έχει να αντιμετωπίσει προκλήσεις αλλά προσφέρει και ευκαιρίες προωθώντας την σύγχρονη αστική διακυβέρνηση, τη χωρική οργάνωση, αλλά και νέες υπηρεσίες και υποδομές. Ωστόσο, η σύγχρονη πόλη δεν μπορεί παρά να λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες όλων των πολιτών, άρα και των γυναικών υιοθετώντας στις πολιτικές της τη διάσταση του φύλου και τη διασφάλιση –μιας και μιλάμε για τη βία- της ασφαλούς διαβίωσης των γυναικών μέσα στον αστικό ιστό. Ο αστικός σχεδιασμός, ο οποίος δεν ενσωματώνει την ασφαλή διαβίωση και μετακίνηση των ατόμων και των γυναικών δεν διασφαλίζει στοιχειωδώς τα ανθρώπινα δικαιώματα των δημοτών της. Ζητήματα όπως ο ανεπαρκής φωτισμός και η σήμανση, οι απομονωμένες περιοχές και η έλλειψη συντήρησης στους δημόσιους χώρους δημιουργούν κινδύνους στις γυναίκες που μετακινούνται –κυρίως- νωρίς το πρωί ή μετά το σκοτάδι. Δεν πρέπει όμως να παραλείψουμε και το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης γυναικών και κοριτσιών σε δημόσιους χώρους. Πολλές είναι οι μαρτυρίες γυναικών οι οποίες περιγράφουν τη σεξουαλική παρενόχληση ως μέρος της καθημερινότητάς τους (!). Υπογραμμίζουν δε την αδιαφορία και την απάθεια την οποία επιδεικνύουν οι παρευρισκόμενοι σε συμβάντα παρενόχλησης! Ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης θα μπορούσε να είναι καταλυτικός. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Δημάρχου του Λονδίνου ο οποίος αποφάσισε να λάβει δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της βίας κατά των κοριτσιών και των γυναικών στην πόλη του. Ο Δήμαρχος ανέλαβε την οργάνωση ενός εμπεριστατωμένου στρατηγικού σχεδίου βασισμένου στην πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών «UN Women’s Safer Cities and Safe Public Spaces initiative» συνεργαζόμενος με διαφορετικούς εταίρους από την πόλη του και στην οποία μετείχαν πολλές γυναίκες,εξειδικευμένοι επιστήμονες, εργαζόμενοι στα ΜΜΜ, οι εργαζόμενοι στο Δήμο, θύματα βίας αλλά και ο ιδιωτικός τομέας , οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών και η αστυνομία (βλ. https://www.london.gov.uk/city-hall-blog/eight-things-gender-inequality). Έτσι συμφωνήθηκε ένα ευρύ σχέδιο για τη βελτίωση της ασφάλειας των γυναικών και κοριτσιών όλες τις ώρες της ημέρας και της νύχτας και μια εκστρατεία (διαδραστική καμπάνια) για την αντιμετώπιση του σεξισμού και των σεξιστικών συμπεριφορών. Τα αποτελέσματα του ανωτέρω σχεδίου μετρώνται και καταγράφονται συστηματικά. Τέτοιες καλές πρακτικές πρέπει να υιοθετηθούν. Όχι δεν αποτελεί ουτοπία, ούτε πολυτέλεια η παραπάνω προσέγγιση. Η αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και η εξάλειψή της είναι καθοριστικό ζητούμενο για μια ευνομούμενη, δημοκρατική και ειρηνική κοινωνία. Και θα πρέπει να είναι υποχρέωση των δημάρχων και απαίτηση των δημοτών. 25 Νοεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών *Η Ζέφη Δημαδάμα είναι Αντιπρόεδρος Γυναικών ΕΣΚ, Αναπλ. Γραμματέας Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Κινήματος Αλλαγής
Η εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
