Όπου κι αν βρίσκεστε σήμερα, είτε στην Αθήνα, είτε σε κάποιο νησί, μην ξεχάσετε να στρέψετε το βλέμμα σας στον ουρανό, για να παρακολουθήσετε ένα όχι τόσο σπάνιο, αλλά εξαιρετικά μοναδικό φαινόμενο. Την μελαγχολική, μπλε πανσέληνο!
Καθώς οδεύουμε λοιπόν για την δεύτερη πανσέληνο του μήνα, σήμερα Παρασκευή 31 Ιουλίου, το κανάλι NASA Science στο YouTube εξηγεί με ένα βίντεο την ιστορία του Blue Moon που έχει εμπνεύσει τόσα τραγούδια και έργα τέχνης. Η μπλε πανσέληνος, όπως και κάθε άλλη άλλωστε γκρι ή άσπρη, επηρεάζει τον άνθρωπο, αλλά η συγκεκριμένη έχει τις επιπλέον ιδιότητες της “μελαγχολικής”.
Σύμφωνα με επιστημονικές αναφορές, μπλε φεγγάρι αποκαλείται όταν μια πανσέληνος, που συμβαίνει σε ασυνήθιστη χρονική στιγμή, ή μια επιπλέον πανσέληνος εντός του έτους. Τα περισσότερα έτη έχουν δώδεκα πανσελήνους, τις περισσότερες φορές μια κάθε μήνα.
Ωστόσο, κάθε ημερολογιακό έτος περιλαμβάνει δώδεκα σεληνιακούς κύκλους και έντεκα ημέρες ακόμη. Αυτές αθροίζονται, και ως αποτέλεσμα κάθε δύο ή τρία χρόνια έχουμε ένα επιπλέον φεγγάρι, φαινόμενο που συμβαίνει κάθε 2,72 χρόνια. Διαφορετικές ερμηνείες τοποθετούν το έξτρα φεγγάρι σε διάφορες περιόδους, ωστόσο αυτή η πρόσθετη πανσέληνος αποκαλείται σε κάθε περίπτωση “μπλε φεγγάρι”.
Ο όρος έχει και μεταφορική σημασία, η οποία τονίζει τη σπανιότητα ενός φαινομένου. Χαρακτηριστική είναι η αγγλική έκφραση “once in a blue moon”, που σημαίνει πως κάτι συμβαίνει πολύ σπάνια. Στο άλλο άκρο υπάρχει και μια πολύ κυριολεκτική σημασία καθώς ένα φεγγάρι μπορεί πράγματι να έχει χρώμα μπλε, εξαιτίας ατμοσφαιρικών διαταραχών. Πρόκειται για ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο κατά το οποίο το φεγγάρι (όχι απαραίτητα πανσέληνος) φαίνεται στα μάτια του παρατηρητή γαλαζωπό, εξαιτίας της ύπαρξης καπνού ή μορίων σκόνης στην ατμόσφαιρα. Κάτι τέτοιο παρατηρήθηκε μετά τις δασικές πυρκαγιές στη Σουηδία και τον Καναδά το 1950 και, αξιοσημείωτα, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα το 1883, που είχε ως επακόλουθο να εμφανίζεται το φεγγάρι μπλε για μια περίοδο δύο ετών.
Η επιστημονική εξήγηση της NASA για το φαινόμενο
Η NASA αναφέρει και άλλα παρόμοια γεγονότα είτε από εκρήξεις ηφαιστείων, είτε πυρκαγιές που οι καπνοί άλλαξαν το χρώμα του φεγγαριού. Τέλος παροτρύνει τους “κυνηγούς” των αστρονομικών φαινομένων, αλλά και τον απλό κόσμο να δει την ανατολή της Σελήνης και να διαπιστώσει τι χρώμα θα έχει.
