Η τουρκική αντεπίθεση εκδηλώθηκε τον Αύγουστο κι έφερε την καταστροφή του ελληνικού στρατού. Στις 27 Αυγούστου του 1922, άτακτοι Τούρκοι μπήκαν στη Σμύρνη κι άρχισαν να σφάζουν τους Έλληνες κατοίκους της, ανάμεσα στους οποίους και τον μητροπολίτη Χρυσόστομο. Στις 31, έβαλαν φωτιά κι έκαψαν την αρμενική και τις περισσότερες ελληνικές συνοικίες. Οι νεκροί μετρήθηκαν πάνω από 300.000. Η μικρασιατική καταστροφή οδήγησε και στην εκκένωση της Ανατολικής Θράκης, ενώ η Ίμβρος και η Τένεδος έμειναν στην Τουρκία και η ανταλλαγή πληθυσμών έφερε την προσφυγιά όσων σώθηκαν από τις σφαγές: Πάνω από 350.000 νεκρούς κατέγραψε η γενοκτονία των Ελλήνων στον Πόντο.
Η μικρασιατική καταστροφή παρέλυσε το κράτος και προκάλεσε την εξέγερση του στρατού που υποχωρούσε. Στη Χίο και στη Μυτιλήνη τα στρατιωτικά τμήματα επαναστάτησαν τη νύχτα 11 προς 12 Σεπτεμβρίου του 1922. Το ναυτικό προσχώρησε αμέσως. Μια επιτροπή ανέλαβε την ηγεσία του κινήματος: Οι αξιωματικοί Νικόλαος Πλαστήρας (1883 – 1953), Στυλιανός Γονατάς (1876 – 1966), Δημήτριος Φωκάς. Η επανάσταση επικράτησε αμέσως στα νησιά. Οι αρχηγοί της έδωσαν διαταγή στον στρατό να μπει στα πλοία και να πλεύσει στον Πειραιά. Ο λαός ξεχύθηκε στους δρόμους, οι αξιωματικοί στην Αθήνα προσχώρησαν στην επανάσταση και η κυβέρνηση Τριανταφυλλόπουλου παραιτήθηκε μόλις τα πρώτα στρατιωτικά τμήματα αποβιβάστηκαν στο Λαύριο (13 Σεπτεμβρίου).
Στις 14, ο Κωνσταντίνος παραιτήθηκε υπέρ του Γεωργίου, ενώ ένα ραδιοσήμα από το θωρηκτό «Λήμνος», τον καλούσε να φύγει από τη χώρα. Βασίλευσε εννιά ταραγμένα χρόνια και, αντίθετα με τον σοφό πατέρα του, κατάφερε να διχάσει την Ελλάδα και να την οδηγήσει στο χείλος της καταστροφής. Την ίδια μέρα (14 Σεπτεμβρίου), οι αρχηγοί της επανάστασης μπήκαν στην πρωτεύουσα και τηλεγράφησαν στον Ελευθέριο Βενιζέλο να γυρίσει από το Παρίσι. Προτίμησε να μείνει και να διαπραγματευτεί τη συνθήκη με την Τουρκία. Ο αρχηγός του στρατού Μικράς Ασίας στρατηγός Χατζηανέστης και το «συμβούλιο των πέντε» (Νικόλαος Στράτος, Νικόλαος Θεοτόκης, Γεώργιος Μπαλτατζής, Δημήτριος Γούναρης και Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης) συνελήφθησαν, δικάστηκαν, κρίθηκαν ένοχοι εσχάτης προδοσίας κι εκτελέστηκαν (15 του Νοεμβρίου). Από τις 14, πρωθυπουργός είχε αναλάβει ο Στυλιανός Γονατάς, ενώ ο Νικόλαος Πλαστήρας έμεινε αρχηγός της επανάστασης.
1921 – 22: ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ:
1921
Ιανουάριος:
Περίπου 3.500.000 Αμερικανοί και 950.000 Άγγλοι έχουν εγγραφεί στις λίστες ανέργων των χωρών τους, ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης που ξέσπασε με το τέλος του παγκοσμίου πολέμου. Αμερικανοί και Ευρωπαίοι προσβλέπουν στις γερμανικές πολεμικές επανορθώσεις ως προσωρινή λύση στο πρόβλημα.
Φεβρουάριος:
Πέθανε στις 8 του μήνα ο Ρώσος επαναστάτης και γεωγράφος, πρίγκιπας Πίτερ Αλεξέγιεβιτς Κροπότκιν. Το 1871 εγκατέλειψε το επιστημονικό του έργο κι έγινε ηγέτης και θεωρητικός του αναρχισμού. Είχε γεννηθεί το 1842.
Μάρτιος:
Ο ελληνικός στρατός κυρίευσε το Αφιόν Καραχισάρ αλλά η νέα κυβέρνηση Γούναρη επιβάλλει στρατιωτικό νόμο και λογοκρισία στις πολεμικές ανταποκρίσεις, καθώς η ελληνική προέλαση έχει καθηλωθεί στο Εσκί Σεχίρ. Μέσα στον μήνα, κλήθηκαν υπό τα όπλα όλες οι κλάσεις εφέδρων από το 1913 ως το 1921.
Απρίλιος:
Ποινική δίωξη και παραπομπή στο στρατοδικείο ασκήθηκε εναντίον του πολιτευτή Λέσβου και πρώην γενικού διοικητή Αιγαίου Γεωργίου Παπανδρέου, επειδή σε άρθρο του στην εφημερίδα «Πατρίς» κάλεσε τον βασιλιά Κωνσταντίνο να παραιτηθεί από τον θρόνο προκειμένου η χώρα να γλιτώσει από επερχόμενη εθνική συμφορά.
Μάιος:
Κύμα έκλυσης ηθών πλήττει την αμερικανική νεολαία και οι πολιτείες ψηφίζουν μέτρα: Στη Νέα Υόρκη, οι κρατικοί υπάλληλοι απέκτησαν δικαίωμα να λογοκρίνουν τους χορούς και να απαγορεύουν ειδικά εκείνον που προσβάλλει τη δημόσια αιδώ καθώς μοιάζει σαν χοροπηδητό κοτόπουλου που ψήνεται. Στη Βιρτζίνια, απαγορεύτηκε το βαθύ ντεκολτέ. Στη Γιούτα, με φυλάκιση απειλούνται οι γυναίκες που φορούν φούστες με τον ποδόγυρο να απέχει περισσότερο από τρεις ίντσες πάνω από το γόνατο.
Ιούνιος:
Σε ηλικία 23 χρόνων, σκοτώθηκε πέφτοντας με το αεροπλάνο της η Αμερικανίδα πιλότος Λάουρα Μπρόμογουελ, κάτοχος των ρεκόρ λούπινγκ (199) και ταχύτητας (135 μίλια την ώρα). Η δημοφιλής αεροπόρος έχασε τον έλεγχο σε μια προσπάθεια στο Λονγκ Άιλαντ να βελτιώσει τις επιδόσεις της. Το αεροπλάνο «γκρεμίστηκε» από ύψος περίπου χιλίων μέτρων.
Ιούλιος:
Πειράματα σε σκύλο απέδειξαν ότι η απομόνωση της ορμόνης ινσουλίνης και η κατάλληλη χορήγησή της ρυθμίζει το ποσοστό σακχάρου στον οργανισμό. Οι Καναδοί Φρεντερίκ Γκραντ Μπάντινγκ (γιατρός) και Τσαρλς Μπεστ (φυσιολόγος) που έκαναν τα πειράματα, πιστεύουν ότι η ανακάλυψή τους θα συντελέσει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του διαβήτη.
Διαβάστε περισσότερα :http://www.tilegrafima.gr/istoria-glossa/mikrasiatiki-katastrofi-1921-1922-olo-to-chroniko-ki-epanastasi-plastira/
