Την προηγούμενη εβδομάδα διορίστηκε με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού η τεχνοκριτικός Κατερίνα Γρέγου στη θέση του διευθυντή του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ). Οσα γράφω δεν αφορούν τις διοικητικές ικανότητες, το επιστημονικό κύρος και την προσωπικότητα εν γένει της φίλης μου Κατερίνας Γρέγου, αλλά έχουν να κάνουν με τις θεσμικές και γραφειοκρατικές παθογένειες της λειτουργίας της εικαστικής κοινότητας.
Η Ελλάδα εδώ και διακόσια χρόνια θεσμοθετήθηκε ως πολιτική κοινωνία, αλλά ως αισθητική κοινότητα ψάχνει ακόμη τον δρόμο της. Το «γιοφύρι της Αρτας» που είναι το ΕΜΣΤ δεν πρόκειται ποτέ, απ’ ό,τι φαίνεται, να «χτιστεί». Και αυτό επειδή οι «χτίστες» δεν σκέπτονται αισθητικά και δημιουργικά, αλλά γραφειοκρατικά και τεχνοκρατικά.
Ο διορισμός της νέας διευθύντριας αποκάλυψε τις εγγενείς παθογένειες της ελληνικής αισθητικής κοινωνίας. Η ίδρυση του ΕΜΣΤ έχει «περάσει από σαράντα κύματα». Και ενώ βρισκόμασταν μόλις ένα βήμα πριν από τα «εγκαίνια» του μουσείου σε θεσμικό επίπεδο, κατρακυλήσαμε ως σύγχρονη πολιτική κοινωνία στο φεουδαρχικό καθεστώς. Η υπουργός Πολιτισμού, όπως η ίδια έχει διοριστεί με απόφαση του επιτελικού κράτους του πρωθυπουργού, διορίζει με δική της απόφαση τη νέα διευθύντρια. Η θεσμική παθογένεια φτάνει στον ύψιστο δυνατό βαθμό. «Σπάζει κόκαλα», σύμφωνα με μια έκφραση της καθομιλουμένης!
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποφεύγει «όπως και ο διάβολος το λιβάνι», παντοιοτρόπως, τον κοινωνικό, τον κοινοβουλευτικό, τον πολιτικό έλεγχο και τώρα, στην περίπτωσή μας, και τον αισθητικό έλεγχο. (Ποιος διατυπώνει τις αισθητικές κρίσεις στη σύγχρονη κοινωνία;) Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: με ποια κριτήρια, με ποιο κύρος, με ποια αισθητική συνείδηση και υπό ποιες πολιτικές προϋποθέσεις ένας διορισμένος διευθυντής μπορεί να ασκήσει το έργο του; Στις σύγχρονες πολιτικές κοινωνίες η τέχνη και ιδιαίτερα οι εικαστικές τέχνες λειτουργούν ως το μετα-επίπεδο αυτοσυνείδησης. Σε αυτή την κοινωνική σφαίρα της τέχνης «κατασκευάζονται» όλα τα ερμηνευτικά σχήματα της εποχής μας. Ενα τέτοιο έργο (Beruf) δεν μπορεί πια να επιτελέσει η πολιτική!
Με απλά λόγια, υποστηρίζω ότι ο γραφειοκρατικός διορισμός του νέου διευθυντή στο ΕΜΣΤ υπό συνθήκες προ-πολιτικού φεουδαρχισμού υπονομεύει την ίδια την προσπάθεια να ιδρυθεί και να λειτουργήσει και στον τόπο μας ένα σύγχρονο μουσείο σύγχρονης τέχνης, όπως συμβαίνει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, ακόμη και στις γειτονικές μας χώρες των Βαλκανίων. Με φεουδαρχικές γραφειοκρατικές αποφάσεις δεν «χτίζεται» το μουσείο που έχει ανάγκη ο τόπος μας: ένα μουσείο αισθητικής και πολιτικής αυτοσυνείδησης.
* Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας και Αισθητικής Θεωρίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
πηγή:efsyn.gr
